Fiil cümlelerinde geçmiş zaman
Not: Fiil çekimi kuralları
Olumlu - resmi
Fiilin -masu formu "mashita"ya çevrilir.
iku: gitmek (1.grup)
iki
Sakunen Nihon ni ikimashita: Geçen yıl Japonya'ya gittim.
hanasu: konuşmak (1.grup)
hanashi
Okaasan to hanashimashita: Annemle konuştum.
miru: izlemek, görmek (2.grup)
mi
Kinou anime wo mimashita: Dün anime izledim.
suru: yapmak (3.grup)
shi
Koen de sanpou shimashita: Parkta yürüyüş yaptım.
Olumsuz - resmi
Fiilin geniş zaman olumsuz yaparken kullandığımız masen halinin devamına deshita eklenerek yapılır.
iki
Kyonen Nihon ni ikimasen deshita: Bu yıl Japonya'ya gitmedim.
furu: yağmak (1.grup)
furi
Kyou ame ga furimasen deshita: Bugün yağmur yağmadı.
okiru: uyanmak (2.grup)
oki
Asa wa hayaku okimasen deshita: Sabah erken kalkmadım.
shi
Koen de sanpou shimasen deshita: Parkta yürüyüş yapmadım.
Olumlu - günlük
Günlük konuşmada fiilin -ta hali kullanılarak geçmiş zaman yapılır.
au: buluşmak, görüşmek (1.grup)
-ta hali: atta
Tomodachi to atta: Arkadaşımla buluştum.
yomu: okumak (1.grup)
-ta hali: yonda
Ano hon wo yonda: O kitabı okudum.
miru: izlemek (2.grup)
-ta hali: mita
Sono eiga wo terebi de mita: Şu filmi televizyonda gördüm.
kuru: gelmek (3.grup)
-ta hali: kita
Tomodachi wa uchi ni kita: Arkadaşım eve geldi.
Olumsuz - günlük
Günlük konuşmada olumsuz yapmak için ise fiilin -nai hali kullanılır ancak bu nai hali geçmiş zamana çevirilir. "nai"deki "i" harfi düşürülüp "katta" eklenir.
nai -> nakatta
au-nai hali: awanai
Tomodachi to awanakatta: Arkadaşımla buluşmadım.
furu
-nai hali: furanai
Kyou mo ame ga furanakatta: Bugün de yağmur yağmadı.
oboemasu: hatırlamak (2.grup)
-nai hali: oboenai
Kono kotoba no imi wo oboenakatta: Bu kelimenin anlamını hatırlamadım.
kuru: gelmek (3.grup)
-nai hali: konai
Tomodachi wa gakkou ni konakatta: Arkadaşım okula gelmedi.
İsim cümlelerinde geçmiş zaman
Basit isim cümlesinde geniş zaman anlamı olduğunu söylemiştik. na sıfatı cümleleri de aynı şekilde çekimlenir. Geçmişte olan durumu belirtmek için ise şu şekilde değişim yapıyoruz:
Olumlu - resmi
Cümle sonuna eklediğimiz desu, deshita'ya çevirilir.
Watashi wa 5-nen (go-nen) mae ni gakusei deshita: Ben 5 yıl önce öğrenciydim.
Kono ki wa sengetsu midori deshita: Bu ağaç geçen ay yeşildi.
Olumsuz - resmi
Cümle sonuna eklediğimiz "ja arimasen"e deshita eklenir. Bir diğer versiyon olan, "ja" yerine "dewa" kullanıldığı durumlarda ise "dewa arimasen deshita" kullanılır.
Kare wa sensei ja arimasen deshita: O, öğretmen değildi.
Koen wa amari shizuka dewa arimasen deshita: Park pek sessiz değildi.
Olumlu - günlük
Cümle sonuna eklediğimiz "da", datta'ya çevrilir.
Watashitachi no mae no uchi wa kono biru datta: Bizim önceki evimiz bu binaydı.
Kanojo no fuku wa totemo suteki datta: Onun elbisesi çok güzeldi.
Olumsuz - günlük
Cümle sonuna eklediğimiz "ja nai", ja nakatta'ya çevrilir. Diğer durumda "dewa nakatta" olarak kullanılır.
Ano hito wa watashi no tomodachi ja nakatta: O, benim arkadaşım değildi.
Kinou hima ja nakatta: Dün müsait değildim.
-i grubu cümlelerinde geçmiş zaman
Bu grupta sadece sıfatlar değil, "i grubu" diye tabir edebileceğimiz "hoshii", "-tai", "-nai" gibi kalıplar da bulunmaktadır. Hepsinin çekim mantığı, sözcük sonundaki "i" hecesinin değişimine dayanmaktadır. Diğerlerini ayrı yazılarda açıklayacağımızdan, burada sıfatlardan örnek verirsek;
Olumlu - resmi
Sondaki i hecesi düşürülüp yerine "katta" getirilir ve desu eklenir.
atsui: sıcak (hava)
atsu-i -> atsu-katta
Kinou wa totemo atsukatta desu: Dün çok sıcaktı.
omoshiroi: ilginç
omoshiro-i -> omoshiro-katta
Kono eiga wa omoshirokatta desu: Bu film çok ilginçti.
Olumsuz - resmi
Sondaki i hecesi düşürülüp "ku" hecesi getirilir ve arimasen deshita eklenir.
atsu-i -> atsu-ku
Kyou wa atsuku arimasen deshita: Bugün sıcak değildi.
omoshiro-i ->omoshiro-ku
Sono eiga wa omoshiroku arimasen deshita: Şu film ilginç değildi.
Olumlu - günlük
Resmi biçimdeki gibi yapılır ancak desu eklenmez.
oishii: lezzetli
oishi-i -> oishi-katta
Nihon no ryori wa oishikatta: Japon yemekleri lezzetliydi.
nagai: uzun
naga-i -> naga-katta
Ano eiga wa chotto nagakatta: O film biraz uzundu.
Olumsuz - günlük
Resmi biçimdeki gibi "ku" eklenir, arimasen deshita'nın günlük biçimi olan "nakatta" eklenir.
tanoshii: eğlenceli
tanoshi-i -> tanoshi-ku
Yuube no paatii wa tanoshiku nakatta: Dün geceki parti eğlenceli değildi.
hiroi: geniş
hiro-i -> hiru-ku
Ojiisan no uchi wa amari hiroku nakatta: Dedemin evi pek geniş değildi.
(Yukarıda belirttiğim gibi, geniş zaman anlamı barındıran sıfatların "nai" hali, geçmiş zaman çekimi kuralı dahilinde nakatta'ya dönüşüyor.)
※ -i sıfatlara dahil olan "iyi" anlamına gelen "ii" sıfatı, bu kurallardan istisnadır. Daha doğrusu ii hali ile değil de aynı anlamda başka bir formu olan "yoi" ile çekimlenir. Bu durumda çekimleri şu şekilde olur;
yokatta desu
yoku arimasen deshita
yokatta
yoku nakatta
